Tag Archief van: onderzoek

,

Interest in genetic susceptibility testing and disclosure of AD dementia risk in cognitively normal adults: a survey study

Lisa Waterink, Larissa A. Masselink, Sven J. van der Lee, Leonie N. C. Visser, Solange Cleutjens, Jetske van der Schaar, Argonde C. van Harten, Philip Scheltens, Sietske A. M. Sikkes, Wiesje M. van der Flier and Marissa D. Zwan

 

Abstract

Background

Apolipoprotein-E (APOE) genetic testing for Alzheimer’s disease is becoming more important as clini- cal trials are increasingly targeting individuals carrying APOE-ε4 alleles. Little is known about the interest in finding out one’s genetic risk for Alzheimer’s disease in the general population. Our objective was to examine this in a sam- ple of cognitively normal (CN) adults within a population-based online research registry with the goal to implement APOE-ε4 status for trial recruitment.

Methods

An online survey was completed by 442 CN participants between the age of 49 and 75 years (56% female) from the Dutch Brain Research Registry. The survey assessed interest in participation in research into, and disclosure of, genetic risk for dementia. The survey assessed interest in participation in research into, and disclosure of, genetic risk for dementia and knowing their genetic risk in different hypothetical risk scenarios (10%, 30%, and 50% genetic risk for dementia at age 85, corresponding to APOEε2/ε2 or ε2/ε3, APOEε3/ε4 or ε2ε4, and APOE-ε4/ε4 genotypes). Cochran’s Q and post hoc McNemar tests were used to analyse differences in frequencies across scenarios.

Results

Most participants were interested in participating in research into and disclosure of their genetic risk (81%). The most reported reason was to contribute to scientific research (94%). Interest was higher in males, whilst lower- educated participants were more often undecided. When provided with different risk scenarios, interest in knowing their risk was somewhat higher in the scenarios with higher risk, i.e. in the 50% (79%) compared to the 10% scenario (73%;χ2(2) = 7.98; p = .005). Most individuals expected they would share their genetic risk with close relatives (77–89%), would participate in medication trials (79–88%), and would make long-term arrangements, e.g. retirement, health care, will (69–82%), with larger proportions for scenarios with higher hypothetical genetic risk.

Conclusions

Our findings indicate that the vast majority of CN adults participating in a research registry expresses interest in AD genetic risk research and disclosure. Interest in genetic risk disclosure is higher in scenarios correspond- ing to the APOE-ε4 genotype. This suggests APOE-ε4 screening within an online research registry is potentially a well- received method to accelerate inclusion for trials.

Lees het artikel (Engels)
,

Impact of sharing Alzheimer’s disease biomarkers with individuals without dementia: A systematic review and meta-analysis of empirical data

Jetske van der Schaar, Leonie N. C. Visser, Johannes C. F. Ket, Colin Groot, Yolande A. L. Pijnenburg, Philip Scheltens, Annelien L. Bredenoord, Mariëtte A. van den Hoven, Wiesje M. van der Flier

 

Abstract

Introduction

We conducted a systematic literature review and meta-analysis of empirical evidence on expected and experienced implications of sharing Alzheimer’s disease (AD) biomarker results with individuals without dementia.

Methods

PubMed, Embase, APA PsycInfo, and Web of Science Core Collection were searched according to Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses guidelines. Results from included studies were synthesized, and quantitative data on psychosocial impact were meta-analyzed using a random-effects model.

Results

We included 35 publications. Most personal stakeholders expressed interest in biomarker assessment. Learning negative biomarker results led to relief and sometimes frustration, while positive biomarkers induced anxiety but also clarity. Meta-analysis of five studies including 2012 participants (elevated amyloid = 1324 [66%], asymptomatic = 1855 [92%]) showed short-term psychological impact was not significant (random-effect estimate = 0.10, standard error = 0.23, P = 0.65). Most professional stakeholders valued biomarker testing, although attitudes and practices varied considerably.

Conclusions

Interest in AD biomarker testing was high and sharing their results did not cause psychological harm.

Lees het artikel (Engels)
,

Identifying best practices for disclosure of amyloid imaging results: A randomized controlled trial

Agnetha D Fruijtier, Jetske van der Schaar, Ingrid S van Maurik, Marissa D Zwan, Philip Scheltens, Femke Bouwman, Yolande A L Pijnenburg, Bart N M van Berckel, Jarith Ebenau, Wiesje M van der Flier, Ellen M A Smets, Leonie N C Visser

 

Abstract

Introduction: Empirical studies on effective communication for amyloid disclosure in mild cognitive impairment (MCI) are lacking. We aimed to study the impact of six communication strategies.

Method: We performed a randomized controlled trial with seven randomly assigned, video-vignette conditions: six emphasizing a communication strategy and one basic condition. All showed a scripted consultation of a neurologist disclosing positive amyloid positron emission tomography (PET) scan results to an MCI patient. Healthy individuals (N = 1017; mean age ± SD 64 ± 8, 808 (79%) female) were instructed to imagine themselves in the video, answered questionnaires assessing information recall, emotional state, and behavioral intentions, and evaluate the physician/information.

Results: “Risk best practice” resulted in highest free recall compared to other strategies (P < .05), except “emotional support”. Recall in “emotional support” was better compared to “basic-‘ and elaborate information”(P < .05). “Risk best practice” resulted in the highest uncertainty (P < .001). “Teach-back” and “emotional support” contributed to the highest evaluations (P -values < .01).

Conclusion: Risk communication best practices, attending to emotions, and teach-back techniques enhance information recall of amyloid-PET results, and could contribute to positive care evaluations.

Lees het artikel (Engels)
,

Considerations regarding a diagnosis of Alzheimer’s disease before dementia: a systematic review

Jetske van der Schaar, Leonie N. C. Visser, Femke H. Bouwman, Johannes C. F. Ket, Philip Scheltens, Annelien L. Bredenoord & Wiesje M. van der Flier

 

Abstract

Background

The NIA-AA research framework proposes a purely biological definition of Alzheimer’s disease (AD). This implies that AD can be diagnosed based on biomarker abnormalities, irrespective of clinical manifestation. While this brings opportunities, it also raises challenges. We aimed to provide an overview of considerations regarding the disclosure of AD pathology before the onset of dementia.

Methods

A systematic literature review was conducted and reported according to PRISMA guidelines. We searched PubMed, Embase, APA PsycINFO, and Web of Science Core Collection (on 10 December 2020) for references on conveying AD biomarker results to individuals without dementia. Our query combined variations on the terms Alzheimer’s disease, disclosure, or diagnosis, preclinical or prodromal, and biomarkers. Two reviewers independently screened the resulting 6860 titles and abstracts for eligibility and examined 162 full-text records for relevance. We included theoretical articles in English, on communicating amyloid and/or tau results to individuals with mild cognitive impairment, subjective cognitive decline, or normal cognition. MAXQDA-software was used for inductive data analysis.

Results

We included 27 publications. From these, we extracted 26 unique considerations, which we grouped according to their primary relevance to a clinical, personal, or societal context. Clinical considerations included (lack of) validity, utility, and disclosure protocols. Personal considerations covered psychological and behavioral implications, as well as the right to (not) know. Finally, societal considerations comprised the risk of misconception, stigmatization, and discrimination. Overall, views were heterogeneous and often contradictory, with emphasis on harmful effects.

Conclusions

We found 26 diverse and opposing considerations, related to a clinical, personal, or societal context, which are relevant to diagnosing AD before dementia. The theoretical literature tended to focus on adverse impact and rely on common morality, while the motivation for and implications of biomarker testing are deeply personal. Our findings provide a starting point for clinicians to discuss biomarker-based diagnosis with their patients, which will become even more relevant in light of the conditional approval of a first disease-modifying drug for AD.

Lees het artikel (Engels)
,

Dementia risk communication. A user manual for Brain Health Services—part 3 of 6

Leonie N. C. Visser, Carolina Minguillon, Gonzalo Sánchez-Benavides, Marc Abramowicz, Daniele Altomare , Karine Fauria, Giovanni B. Frisoni, Jean Georges, Federica Ribaldi, Philip Scheltens, Jetske van der Schaar, Marissa Zwan, Wiesje M. van der Flier, and José Luis Molinuevo

 

Abstract

Growing evidence suggests dementia incidence can be reduced through prevention programs targeting risk factors. To accelerate the implementation of such prevention programs, a new generation of brain health services (BHS) is envisioned, involving risk profiling, risk communication, risk reduction, and cognitive enhancement. The
purpose of risk communication is to enable individuals at risk to make informed decisions and take action to protect themselves and is thus a crucial step in tailored prevention strategies of the dementia incidence. However, communicating about dementia risk is complex and challenging.

In this paper, we provide an overview of (i) perspectives on communicating dementia risk from an ethical, clinical, and societal viewpoint; (ii) insights gained from memory clinical practice; (iii) available evidence on the impact of disclosing APOE and Alzheimer’s disease biomarker test results gathered from clinical trials and observational
studies; (iv) the value of established registries in light of BHS; and (v) practical recommendations regarding effective strategies for communicating about dementia risk.

In addition, we identify challenges, i.e., the current lack of evidence on what to tell on an individual level—the actual risk—and on how to optimally communicate about dementia risk, especially concerning worried yet cognitively unimpaired individuals. Ideally, dementia risk communication strategies should maximize the desired
impact of risk information on individuals’ understanding of their health/disease status and risk perception and minimize potential harms. More research is thus warranted on the impact of dementia risk communication, to (1) evaluate the merits of different approaches to risk communication on outcomes in the cognitive, affective and
behavioral domains, (2) develop an evidence-based, harmonized dementia risk communication protocol, and (3) develop e-tools to support and promote adherence to this protocol in BHSs.

Based on the research reviewed, we recommend that dementia risk communication should be precise; include the use of absolute risks, visual displays, and time frames; based on a process of shared decision-making; and address the inherent uncertainty that comes with any probability.

Lees het artikel (Engels)

ALZ – Doorslaggevende mislukking

Ik zal negentien geweest zijn. Al maanden studeerde ik aan de andere kant van het land en sinds ik een kamer had gevonden met een gedeelde wasmachine, kwam ik alleen nog voor de rijles naar huis. Ik was gezakt. Alweer. Voor de tweede, derde, vierde keer. Mijn falen druppelde in tranen op mijn kussensloop, terwijl mijn moeder plaatsnam op de rand van wat inmiddels het logeerbed was.

Ik was grootgebracht met de gedachte dat je alles kunt bereiken als je er maar hard genoeg voor werkt. Lukt het niet linksom, dan probeer je het via rechts, maar zolang je doorzet kom je altijd vooruit. Dit was de eerste keer dat het niet op leek te gaan. Ik was ontroostbaar en mijn moeder zweeg, wijs genoeg om mij de clichés te besparen voor een probleem dat niet met woorden op te lossen was.

Daar denk ik aan, als ik probeer te verwerken dat de zoveelste remedie tegen alzheimer tot mislukking is benoemd. Een achtbaan van emoties is de prijs die ik betaal voor mijn kaartje op de eerste rang. Natuurlijk, er worden voortdurend nieuwe studies opgestart, maar de doorlooptijd is zo onvoorstelbaar lang, dat het reddende middel voor mij alleen nog maar op tijd kan komen als het nu al in de pijplijn zit. En dan wordt de spoeling dun.

Alsof ik een spelletje ‘Wie is het?’ speel en één voor één de kaartjes omklap. Is het George? Nee. Maria dan misschien? Soms gaat een hele reeks gezichten tegelijk. Geen snor – en evenmin een baard. Vroeger waren de buitenlandse namen moeilijk, nu breek ik mijn tong over farmaceutische. Solanezumab. Gantenerumab. Aducanumab. Gisteren ging Crenezumab neer. Zal het lukken om de juiste strategie te vinden voordat Alzheimer als laatste overeind blijft staan?

Bij de tweede poging vertelde ik niet meer aan anderen wanneer ik ‘op’ moest voor het roze blaadje van het CBR. Het was te pijnlijk om hun hoopvolle blikken uit te doven met mijn onvermogen op de weg. Een ingreep. Te snel op de rotonde af. Niet goed genoeg. Na vier keer werd het automatisch staatsexamen en vroeg de specialist hoe ik bij een tentamen omging met prestatiedruk?

Mijn mond viel open. ‘Nou, gewoon. Ik maak mijn huiswerk, leer de stof en dan haal ik vaak een een acht.’ Ik had er eigenlijk nooit over nagedacht. ‘En als je een antwoord niet weet?’ Ik trok mijn schouders op. ‘Dan wordt het een zes.’ Hij keek me indringend aan. ‘Waarom denk je dat je af moet rijden met een tien?’

We stapten in en ik volgde zijn suggesties door de stad, voegde op de snelweg in en uit naar de bebouwde kom, waar ik strak in file langs de stoep parkeerde en terug navigeerde naar het begin. ‘Zo,’ zei hij, in de stilte die de motor achterliet. Angstvallig keek ik opzij. ‘Het is mij een raadsel waarom jij niet eerder bent geslaagd.’

Ik kan me niet meer herinneren of ik het heb gevierd, maar toen ik aan het einde van de middag naar de trein ging, mocht ik van mijn moeder aan het stuur om in mijn trotse enthousiasme achteruit de oprit af te draaien – vol tegen het eerste paaltje aan. Het portier moet lelijk zijn beschadigd maar ze heeft er nooit iets van gezegd.

Sindsdien heb ik geen brokken meer gemaakt. Een coureur zal ik nooit worden, maar het waren tegenslagen zoals deze waar ik het meest van heb geleerd. Een mislukking bracht me niet terug bij af, maar een stapje dichter bij een resultaat dat wél voldoende was. Net als in het spel. Iedere bebrilde man die ik had uitgeschakeld kon doorslaggevend zijn. Wie weet, misschien is het wel ’Adu’. Of ‘Gant’.

Ik schreef deze column voor Alzheimer Nederland.

Psychologie Magazine #5 – In hoger beroep

Veertien mensen stierven tijdens deelname aan een medisch experiment, stond laatst in de krant. Meteen schoot door mijn hoofd: zal ik de volgende zijn? Gespannen las ik verder. In de meeste gevallen bestaat er geen oorzakelijk verband, stelt de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek, die daar streng toezicht op houdt. Gelukkig maar, dacht ik nog.
Nu ben ik op het ministerie in Den Haag, om in beroep te gaan bij diezelfde CCMO. Even vraag ik me af of ik daar goed aan doe. Ben ik zo’n wanhopige patiënt geworden die ieder perspectief verloren is en zich aan de laatste strohalm vastklampt tegen beter weten in?
Drie jaar geleden liet de klinisch geneticus mij geen enkele hoop. De kans dat ik ziek zal worden is nabij 100%. Tot nu toe zijn alle studies naar een geneesmiddel mislukt en om deel te nemen aan nieuwe ben ik te jong. Mijn tijdbom tikt en daar is niets tegen te doen. Of misschien toch wel?
De meeste medicijnen worden uitgetest op ouderen die dementerend zijn. Dat is als het blussen van een woning die in lichterlaaie staat. Reeds ontstane schade is niet te herstellen en de brand blijkt veel eerder te beginnen dan men ooit had gedacht. Het vuur in onze hersenen moet worden gestopt voordat het start.
Daarvoor blijken families zoals die van mij de ideale onderzoeksobjecten. Of en zelfs wanneer we ziek gaan worden is nauwkeurig te voorspellen en geen gevolg van ouderdom. Briljante wetenschappers zetten zich in, een potentiële wonderpil ligt klaar en de perfecte proefkonijnen staan te popelen. Uniek is dat we ‘blind’ mogen meedoen; zonder zélf te hoeven weten wat de uitslag van onze dna-test zal zijn. Voor deelname volstaat een risico van 50 procent.
Een veelbelovend onderzoek gaat wereldwijd van start. Van de Verenigde Staten tot het Verenigd Koninkrijk, van Argentinië tot Canada en van Italië tot Mexico. Maar niet in Nederland. Hier keurde de medisch-ethische toetsingscommissie het af.
Niet omdat het onverantwoord is, niet omdat het te gevaarlijk is, niet omdat men voor mijn leven vreest. Nee, het is ‘te zwaar’. De belasting zou ‘niet opwegen tegen de voordelen van de mogelijk gunstige effecten’. Ik las het met verbijstering en ongeloof. In het buitenland is het uitvalspercentage juist uitzonderlijk laag.
Wat is ‘de zwaarte’ van een periodieke pet-scan of een ruggenprik, vergeleken bij het vroegtijdige verliezen van familieleden die geen schijn van kans hebben gehad, terwijl je bang bent voor je eigen lot en machteloos moet wachten wat de toekomst nog in petto heeft, voor jou, een broer of een zus, om nog maar te zwijgen van de generatie die volgt?
Ik begrijp heel goed hoe microscopisch klein de kans is dat deze studie tot een doorbraak leidt. Maar de kans dat dit in mijn familie voorkomt was dat óók. Bovendien, wat is het alternatief? Er bestaat nog geen behandeling. Hoeveel waarde hebben dan ‘de voordelen van de mogelijk gunstige effecten’, voor mij, voor jou, voor iederéén die oud wil worden zonder dementie?
Daarom ben ik hier vandaag, samen met wetenschappers en familieleden om het negatieve oordeel aan te vechten bij de CCMO. ‘Ik denk niet dat wij ons voor kunnen stellen hoe dit voor jullie is,’ constateert een van de professoren. En toch is hún taak om te beslissen voor ons. Om ons te beschermen en bovenal te handelen in ons belang.
Het is heftig, heel heftig om in een hoorzitting te vertellen wat deze ziekte inhoudt voor ons en wat dit onderzoek betekent voor onze families, als alle argumenten vóór worden omgedraaid tot argumenten tegen. Juist de bereidwilligheid om bij te dragen aan de wetenschap – zelfs als wij daar zelf geen baat bij zouden hebben – blijkt een reden om ons ‘te beschermen tegen onszelf’.
Het recht om zelf te kiezen wat al dan niet ‘te zwaar’ is voor mij, het recht dat ik vroegtijdig zal verliezen als gevolg van dementie, dat recht wordt nu ter discussie gesteld. Door een commissie die als taak heeft om datzelfde recht te respecteren. Hoe ethisch is dat?
De uitspraak volgt 17 mei.

‘De laatste menselijke vrijheid,’ aldus de Oostenrijkse psychiater Victor Frankl, ‘is de keuze om onder alle omstandigheden zelf te bepalen wat je houding is, hoe je daarmee om wilt gaan.’ Of in de woorden van filosoof Friedrich Nietzsche: ‘Wie een waarom heeft om voor te leven, kan bijna elk hoe verdragen.’ Zingeving is onlosmakelijk verbonden met geluk.
Later blijkt dit de eerste keer te zijn, dat ‘patiënten’ zélf hun eigen belangen mogen behartigen in een beroep tegen een medisch-ethische commissie. Hoe confronterend het ook is om dat te doen, voor mij voelt dat als een erkenning van mijn recht – en daarmee al een doorbraak op zichzelf.
Wat het uitspraak ook mag worden, daar ben ik dankbaar voor.

Vorige keer: hoe heeft dit mijn leven veranderd?

Dit stuk schreef ik voor Psychologie Magazine.