Wanneer de nachtclub waar Tony werkt als uitsmijter tijdelijk sluit voor renovatie, heeft hij de keuze tussen wedstrijdjes hotdogs eten of een betrekking als chauffeur voor Dr. Shirley, de briljante pianist. Alleen Tony is blank, zijn baas is zwart en de tour voert naar het zuiden van Amerika in ‘62. Wat volgt is een roadmovie door raciale vooroordelen die van begin tot eind verloopt zoals je zou verwachten – en toch. De karakters zijn even goed gebalanceerd als geacteerd, de grapjes scherp genoeg om me te laten lachen en de ongelijkheid zo schrijnend dat ik me afvraag: waarom kiest zo’n fijnzinnige muzikant voor zo’n vernederende route? Green Book is gebaseerd op een waargebeurd verhaal, de titel een verwijzing naar de gids voor Afro-Amerikaanse reizigers met informatie om discriminatie te vermijden, die redundant zou moeten zijn maar ontoereikend is. Het antwoord laat lang op zich wachten, maar als de mannen me hebben ontwapenend dringt het in klinkende one-liners door. ‘Because genius is not enough. It takes courage to change people’s hearts.’ Dat, en een flinke dosis humor. Want het onderwerp blijft relevant.

’Ik heb het gevoel dat iedereen op elke dag dood zou kunnen gaan,’ zegt Alex. ‘Soloklimmen maakt dat gevoel veel meer aanwezig en urgent.’ Desondanks – of misschien juist wel daarom – riskeert hij zijn leven in een ongeëvenaarde poging tegen El Capitan, de meest afgrijzenwekkende granieten muur ter wereld van bijna 1000 meter loodrecht omhoog, zonder touw of zekering, waarbij de kleinste fout hem in een vrije val te pletter stort. Zijn vriendin droomt van geluk en gezelligheid, maar Alex denkt er anders over. ‘Niemand bereikt iets geweldigs door geluk en gezelligheid.’ Voor hem is angst niet een emotie om te onderdrukken, maar systematisch te verkennen, door de de grepen en manoeuvres keer op keer te oefenen tot ze niet eng meer zijn. Toch vreest zelfs zijn regisseur een ongelukkig einde: ‘Als je de limieten blijft verleggen, vind je uiteindelijk de grens.’ Wat drijft Alex ertoe om zoiets extreems te ondernemen? Niet eerder zat ik zo verstijfd van angst, zo geïntrigeerd door iemands motivatie, zo ademloos in de bioscoop. Free Solo. Kijken! Als je durft.

Het is haast ontwapenend om te zien hoe een klein jochie een pak noodles in zijn veel te grote tas laat vallen in een supermarkt, terwijl zijn vader op de uitkijk staat. Wat in de winkel ligt, is nog van niemand, toch? Bovendien gapt hij slechts wat nodig is, hoewel hij de shampoo is vergeten, realiseert hij zich even later op straat. Wanneer ze onderweg naar huis een een verwaarloosd meisje tegenkomen, nemen ze haar even vanzelfsprekend mee naar hun overbevolkte gezin dat in een propvolle bouwval bivakkeert, met een schrijnend gebrek aan geld, maar warmte genoeg. Soms is het beter om je eigen familie te kiezen, al is niet altijd alles wat het lijkt. Subtiel en traag ontvouwt zich een voorstelling van schrijnende armoede in een Japanse buitenwijk, die gaandeweg de film voortdurend een paar graden lijkt te kantelen tot het verhaal een duik neemt naar een dieper niveau. Zoet of sentimenteel wordt het nergens, maar voor ik het wist stal Shoplifters mijn hart.